Στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 5-7-2011 συζητήθηκε και λήφθηκε απόφαση για σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ για κομποστοποίηση κλαδοκάθαρων. Η απόφαση αυτή, εκτός από την παράταξη του Δημάρχου, ψηφίστηκε και από την παράταξη του κου Πανταζόπουλου ενώ καταψηφίστηκε από τις υπόλοιπες παρατάξεις. Με την ευκαιρία, θα θέλαμε να γνωστοποιήσουμε κάποιες απόψεις μας για το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων:
Είναι, πλέον, κοινή συνείδηση, αλλά επιβάλλεται και από την ευρωπαϊκή (οδηγία 2008/98/ΕΚ) και την εθνική νομοθεσία η διαχείριση των απορριμμάτων να στηριχτεί στους εξής άξονες: πρόληψη – επαναχρησιμοποίηση – ανακύκλωση – άλλου τύπου ανάκτηση – διάθεση. Βασικό εργαλείο υλοποίησής της αποτελούν η διαλογή στην πηγή, η οικιακή (και η δημοτική) κομποστοποίηση και η ανακύκλωση, που σε ιδανικές συνθήκες θα μπορούσαν να εκτρέψουν από την τελική διάθεση, έως και το 90 % των παραγόμενων στερεών αστικών απορριμμάτων. Ένας τέτοιος τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων πρέπει να στηρίζεται στις αρχές της εγγύτητας και της βιωσιμότητας. Και ο καλύτερος τρόπος για να υπηρετηθούν αυτές οι αρχές είναι αυτός της αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης σε δημοτικό (ή διαδημοτικό) επίπεδο, και όχι αυτός των φαραωνικών εγκαταστάσεων ενεργειακής αξιοποίησης – καύσης και ταφής, που προωθεί ο υφιστάμενος περιφερειακός σχεδιασμός σε Φυλή, Κερατέα και Γραμματικό.
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό το μοντέλο για το δήμο Ηλιούπολης:
1. Ένα ισχυρό τοπικό δίκτυο, που θα περιλαμβάνει:
- ενημέρωση και υποστήριξη των πολιτών και ειδικών κατηγοριών δραστηριοτήτων (π.χ. καταστημάτων εστίασης), που θα προωθεί τη διαλογή στην πηγή, την οικιακή και την τοπική κομποστοποίηση
- απεγκλωβισμό από το διάτρητο σύστημα ανακύκλωσης (των μπλε κάδων της ΕΕΑΑ) και ανάπτυξη ενός ανεξάρτητου δημοτικού συστήματος τριών κάδων (για χαρτί, για γυαλί, μέταλλο, πλαστικά και για οργανικά), συμπληρωματικά στον κάδο των σύμμεικτων.
- πολλαπλασιασμό των “πράσινων” σημείων εναλλακτικής διαχείρισης, άλλων ανακυκλώσιμων υλικών, όπως ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, φάρμακα, έπιπλα, άλλα ογκώδη κλπ.
2. Μια δημοτική (ή διαδημοτική) μονάδα αποκεντρωμένης ολοκληρωμένης διαχείρισης, που θα περιλαμβάνει και τη δημοτική ανακύκλωση και την κομποστοποίηση όλων των οργανικών (όχι μόνο των κλαδοκάθαρων).
3. Ελαχιστοποίηση της μεταφοράς απορριμμάτων (για την ακρίβεια, υπολειμμάτων) για τελική διάθεση σε μια υπερτοπική – περιφερειακή εγκατάσταση διάθεσης, πράγμα που σημαίνει σταδιακή κατάργηση και του σταθμού μεταφόρτωσης.
Αυτού του είδους η διαχείριση μπορεί να έχει πολλαπλά κοινωνικά και οικονομικά οφέλη: μείωση του κόστους διαχείρισης – χαμηλά δημοτικά τέλη, τοπική απασχόληση, έσοδα από τη δημοτική διαχείριση, συμμετοχή των πολιτών και εξασφάλιση κοινωνικού ελέγχου, ανακούφιση των περιοχών της Δυτικής Αθήνας κλπ.. Υπάρχει, λοιπόν, ένα πεδίο δόξης λαμπρό, που θα μπορούσε να εξασφαλίσει και μια ευρύτερη συναίνεση, τουλάχιστον, στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Έπρεπε, λοιπόν, και θα μπορούσε, όπως ζήτησε η παράταξή μας, να γίνει άμεσα ένα έκτακτο Δημοτικό Συμβούλιο, για να πάρουν θέση όλες οι παρατάξεις στο μέγιστο αυτό θέμα. Εν τούτοις, η δημοτική αρχή ακολούθησε πάλι τη γνωστή τακτική της και προχώρησε στη ψήφιση για έγκριση προγραμματικής συνεργασίας με το ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ (σημειωτέον ότι η προγραμματική σύμβαση δεν είχε δοθεί στις δημοτικές παρατάξεις με το εισηγητικό, ώστε να έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα) στην οποία προβλέπονται:
- Διαχείριση κλαδοκάθαρων με στόχο τη μείωση κόστους διαχείρισης
- Εξειδικευμένες μελέτες για ανάπτυξη κεντρικής μονάδας διαχείρισης κλαδοκάθαρων από το Δήμο
- Απόκτηση εμπειρίας από το Δήμο για τεχνολογία κομποστοποίησης
- Δημιουργία δικτύου διανομής κομπόστ.
Η αποζημίωση του ΤΕΙ θα είναι 130.000 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, ποσό στο οποίο περιλαμβάνεται, κυρίως, η αμοιβή του ΤΕΙ 12.000 ευρώ, η ενοικίαση εξοπλισμού μαζί με τους χειριστές 67.000 ευρώ, ενώ το υπόλοιπο κόστος 51.000 ευρώ αφορά δαπάνες επιστημονικού προσωπικού για παρακολούθηση, δράση – ενημέρωση, αναλώσιμα, έξοδα δημοσιότητας, μετακίνησης, απρόβλεπτα, κλπ.. Ταυτόχρονα, θα υπάρξουν και άλλες έμμεσες δαπάνες για ανάπτυξη υποδομών πιλοτικής μονάδας και διάθεσης κομποστ.
Με βάση τα ανωτέρω έχουμε να παρατηρήσουμε τα εξής: η αντιμετώπιση αυτού του τεράστιου προβλήματος είναι αποσπασματική αφού τα κλαδοκάθαρα αποτελούν το 3%, περίπου, των αστικών στερεών αποβλήτων της πόλης. Το σύνολο των παραγόμενων οργανικών θα μπορούσαμε να το διαχειριστούμε μέσα από την οικιακή κομποστοποίηση, κομποστοποίηση στις υπηρεσίες, στα σχολεία, επαγγελματικούς χώρους κλπ. και με μια δημοτική ή διαδημοτική επιχείρηση. Όσον αφορά την ανακύκλωση, δεν έγινε καμία αναφορά, όταν στο Δήμο μας από τα 3 απορριμματοφόρα μόνο το 1 λειτουργεί με τους μπλε κάδους της ΕΕΑΑ (ιδιωτική εταιρεία) με αποτέλεσμα η ανακύκλωση να είναι κάτω από το ποσοστό του 5%. Όταν είναι γνωστό ότι στο θέμα αυτό αρκετοί Δήμοι, όπως ο Βύρωνας, η Σύρος, η Ελευσίνα κλπ., έχουν προχωρήσει πολύ και με θεαματικά αποτελέσματα.
Όσον αφορά τον περιφερειακό σχεδιασμό ο Δήμος μας δεν έχει λάβει καμία θέση γι αυτά που σχεδιάζονται από τους μεγαλοεργολάβους, σε αγαστή συνεργασία με την Κυβέρνηση, δηλαδή τη συνέχιση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής και την κατασκευή νέων ΧΥΤΑ σε Κερατέα και Γραμματικό και τη δημιουργία 4 μεγάλων εργοστασίων για καύση των απορριμμάτων που θα επιφέρει τεράστια αύξηση στα δημοτικά τέλη, λόγω και της ιδιωτικοποίησης που προωθούν μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Ενώ, ταυτόχρονα, θα υπάρξει σύμφωνα με μελέτες μεγάλη μόλυνση της ατμόσφαιρας και έκλυση διοξινών. Υπολογίζεται ότι σε βιομηχανικές χώρες το 40% έως 80% της έκλυσης διοξινών προέρχεται από τα εργοστάσια καύσης. Η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε παλαιότερα στη Ζάκυνθο και απέτυχε.
Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες της σύμβασης ρωτάμε: γιατί τέτοια βιασύνη να ληφθεί απόφαση, όταν ο Δήμος δεν ενημέρωσε στοιχειωδώς και δεν συζήτησε το θέμα ανακύκλωση – κομποστοποίηση και πώς πήρε απόφαση για επιμέρους θέμα “κλαδοκάθαρα”, χωρίς να ξεκαθαρίσει σε όλα τα επίπεδα τι μπορεί να κάνει ο ίδιος και τι δεν μπορεί, ώστε να ζητηθεί η συνδρομή από κάποιους άλλους φορείς; Για παράδειγμα, αφού η ενοικίαση εξοπλισμού θα κοστίσει 67.000 ευρώ και ο εξοπλισμός θα επιστραφεί με το τέλος της σύμβασης, γιατί η λύση αυτή να μην αναζητηθεί σε συνεργασία με άλλους Δήμους ή κρατικούς φορείς και αναζητείται από τα ΤΕΙ (εδώ η εμπορευματοποίηση πλαγίως μπαίνει στα ΤΕΙ και δημιουργεί υπόνοιες για καθηγητές manager αντί για καθηγητές με αποκλειστικό στόχο της μόρφωση);
Θα πρέπει να πούμε ότι στον τομέα της κομποστοποίησης η κατάσταση στο Δήμο μας είναι άθλια. Από την προηγούμενη Δημοτική αρχή διανεμήθηκαν λίγοι κάδοι οικιακής κομποστοποίησης και από τότε κανένας δεν ενδιαφέρθηκε να υποστηρίξει αυτό το πρόγραμμα και να το προχωρήσει, αν και κάποιοι συμπολίτες μας κάνουν συστηματικά οικιακή κομποστοποίηση και ανακύκλωση και το παράδειγμα τους μας πείθει ότι μπορεί να γίνει σημαντική μείωση των οικιακών απορριμμάτων που οδηγούνται στους πράσινους κάδους και από εκεί στον ΧΥΤΑ Φυλής.
Καλούμε λοιπόν τη δημοτική αρχή, κατ’ αρχήν, να μην προχωρήσει στην υπογραφή της σύμβασης με το ΤΕΙ Κρήτης, αλλά να προχωρήσει σε μια σύγκληση έκτακτου δημοτικού συμβουλίου, αφού προηγουμένως συνεργαστεί και με το σωματείο των εργαζομένων, ώστε να αποτιμηθεί η σημερινή κατάσταση στο θέμα ανακύκλωση – κομποστοποίηση και να αρχίσουν χωρίς καθυστέρηση οι αναγκαίες δράσεις αφού γίνει ιεράρχηση των στόχων. Ταυτόχρονα ο Δήμος μας πρέπει να πάρει θέση και στο γενικότερο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων που αυτή τη στιγμή προωθείται από την αποκεντρωμένη διοίκηση αν και είναι αρμοδιότητας της αιρετής περιφερειακής διοίκησης και να φροντίσει να παίξει θετικό ρόλο στη διαμόρφωση του νέου περιφερειακού σχεδιασμού.
ΗΛΙΟΥ – πόλις, ανθρώπινη πόλη
8-7-2011
