Με παράβολο από 500 έως 2.000 ευρώ ξεκινά η τακτοποίηση αυθαιρέτων

Παράβολο 500 ευρώ απαιτείται για αυθαίρετο μέχρι 75 τ.μ ή για κύρια και μοναδική κατοικία μέχρι 120 τ.μ. Στα 1.000 ευρώ αυξάνεται σε περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής μέχρι 1.000 τ.μ. και παράβολο 2.000 ευρώ οφείλεται για κατασκευή μεγαλύτερη των 1.000 τ.μ.

Το ποσό του παραβόλου δεν επιστρέφεται, αλλά συμψηφίζεται με το τελικό πρόστιμο που θα επιβληθεί. Το τελευταίο, διαφέρει για κάθε περίπτωση αυθαιρέτου, ενώ μπορεί να καταβληθεί μέχρι και σε 14 δόσεις.

Η τακτοποίηση ισχύει για 40 χρόνια για αυθαίρετα που βρίσκονται εντός σχεδίου πόλεως ή εντός ορίων οικισμών και 20 ετών για αυθαίρετα σε εκτός σχεδίου ή εκτός ορίων οικισμών.

Ακόμη δεν υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση αυθαιρέτων για τα χτισμένα πριν από το 2003 με αυτά που χτίστηκαν μετά.

Σύμφωνα δε με πληροφορίες για τα πρόστιμα που ήδη «τρέχουν» για όσους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων έκαναν χρήση των προηγούμενων ρυθμίσεων, εξετάζεται ο συμψηφισμός του με αυτό που θα επιβληθεί βάσει της τωρινής ρύθμισης.

Ολόκληρο το νομοσχέδιο (στη σελίδα 28 η ρύθμιση αυθαιρέτων)

Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, από την 1η Ιανουαρίου 2012, δεν θα επιτρέπεται η μεταβίβαση ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος σε ακίνητο, στο οποίο έχει εκτελεστεί αυθαίρετη κατασκευή ή αλλαγή χρήσης, εάν δεν έχει ανασταλεί η κατεδάφισή του, αν δεν έχει περατωθεί η διαδικασία διατήρησής του κατά τις διατάξεις του προαναφερθέντος νόμου, ή αν δεν έχει περατωθεί η διαδικασία καταβολής του ενιαίου ειδικού προστίμου διατήρησης της νέας ρύθμισης.

Υπολογισμός προστίμου

Σε ό,τι αφορά τον υπολογισμό του ύψους του προστίμου διαφέρει για κάθε αυθαίρετη κατασκευή αφού προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό συντελεστή 15% επί της τιμής ζώνης, του εμβαδού του ακινήτου και μιας σειράς άλλων συντελεστών που διαφέρουν ανάλογα με το ακίνητο.

Για παράδειγμα το πρόστιμο είναι ακριβότερα για αυθαίρετο που δεν έχει οικοδομική άδεια από αυτό που έχει, που βρίσκεται εκτός σχεδίου, ή που δεν χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.

Ειδικότερα το νομοσχέδιο αναφέρει: ο ιδιοκτήτης της αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης καταβάλλει ειδικό πρόστιμο, το οποίο υπολογίζεται με βάση το εμβαδόν της επί την τιμή ζώνης, -που ισχύει στην περιοχή του ακινήτου, ανεξαρτήτως της χρήσης αυτού, σύμφωνα με το σύστημα αντικειμενικών αξιών του Υπουργείου Οικονομικών κατά τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση- επί το συντελεστή 15% και επί τους συντελεστές που ορίζονται ανάλογα με την κατηγορία και το είδος του αυθαιρέτου (πχ αν έχει ή όχι οικοδομική άδεια, αν είναι εντός ή εκτός σχεδίου, κτλ)».

Ο ακριβής τύπος που δίνει το υπουργείου είναι ο εξής:

τετραγωνικά μέτρα Χ 15% Χ τιμή ζώνης Χ συντελεστές επιλεγμένων τετραγωνιδίων στην αίτηση (φύλλο καταγραφής) που συμπληρώνει ο ιδιοκτήτης του αυθαιρέτου και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων στοιχεία σχετικά με το αν υπάρχει ή όχι οικοδομική άδεια, αν είναι εντός σχεδίου, αν έχει αλλάξει η χρήση κτλ.

δείτε το φύλλο καταγραφής και υπολογίστε το πρόστιμο

Από 1.500 ως 3.000 ευρώ οι «μικρές» υπερβάσεις

Όπως ορίζεται, ειδικά για αυθαίρετη κατασκευή ή χρήση καθ’ υπέρβαση οικοδομικής αδείας, συνολικής επιφάνειας μέχρι είκοσι (20) τ.μ και εφόσον το μέγεθος αυτό δεν υπερβαίνει το ποσοστό 20% της επιτρεπόμενης επιφανείας και βρίσκεται εντός οικοδομήσιμου τμήματος του οικοπέδου, καθώς και για υπέρβαση ύψους που δεν υπερβαίνει το ποσοστό 20% του επιτρεπόμενου βάσει της οικοδομικής άδειας μετρούμενο από τη στάθμη του περιβάλλοντα χώρου που ορίζεται στην άδεια αυτή, το πρόστιμο καθορίζεται σε

* ποσόν χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ για ακίνητα σε εκτός σχεδίου περιοχές,
* σε δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ για ακίνητα που βρίσκονται σε εντός σχεδίου και εντός οικισμών περιοχές με τιμή ζώνης έως δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ και
* σε τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ για περιοχές με τιμή ζώνης μεγαλύτερη από δύο χιλιάδες ευρώ (2.000) ευρώ.

Στο μισό το πρόστιμο για πριν το 1983

Το μισό πρόστιμο της παραπάνω περίπτωσης οφείλεται για κατασκευές και χρήσεις που ανεγέρθηκαν με βάση οικοδομική άδεια και υπήχθησαν στις περί αυθαιρέτων διατάξεις μετά από ακύρωση ή ανάκληση της άδειας αυτής, καθώς και για πρόχειρες κατασκευές μέχρι είκοσι (20) τετραγωνικά μέτρα, που ανεγέρθηκαν πριν την 1/1/1983.

Βιομηχανίες, ξενοδοχεία, παραγωγικές μονάδες

Στην περίπτωση που η αυθαίρετη κατασκευή ή η αυθαίρετη χρήση αφορά κτίριο, που χρησιμοποιείται και λειτουργεί ως βιομηχανική, βιοτεχνική εγκατάσταση, ξενοδοχείο, αποθήκη ή άλλη παραγωγική μονάδα, εφόσον έχει υπαχθεί σε ειδικές διατάξεις, που επιτρέπουν τη λειτουργία του μετά την καταβολή προστίμου ή άλλου τέλους ή εισφοράς, το παραπάνω ειδικό πρόστιμο διατήρησης καταβάλλεται μειωμένο κατά το ποσό του προστίμου ή τέλους ή εισφοράς, που έχει καταβληθεί σε εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων.

Αν δεν υπάρχει τιμή ζώνης

Στην περίπτωση που δεν έχει καθοριστεί τιμή ζώνης σύμφωνα με το σύστημα των αντικειμενικών αξιών του υπουργείου Οικονομικών στην περιοχή του ακινήτου, καθώς και στις περιοχές εκτός σχεδίου πόλης και εκτός ορίων οικισμών, για τον υπολογισμό της αξίας των κτισμάτων λαμβάνεται υπόψη η ελάχιστη τιμή ζώνης που ισχύει στον Δήμο και εάν δεν έχει καθοριστεί σε αυτόν, η ελάχιστη τιμή ζώνης που ισχύει στην περιφερειακή ενότητα, όπου βρίσκεται το ακίνητο.

Δόσεις και εκπτώσεις για την καταβολή προστίμου

Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο υπολογίζεται από το μηχανικό σε έντυπο ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής του ΤΕΕ ή του ΥΠΕΚΑ, θεωρείται προσωρινά από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία και επιδίδεται άμεσα ή αποστέλλεται στον αιτούντα εντός τριάντα (30) ημερών από τη διαπίστωση της πληρότητας του φακέλου και χρησιμοποιείται ως δικαιολογητικό πληρωμής του παραπάνω προστίμου.

Μέχρι την εξόφληση του ποσού του ενιαίου ειδικού προστίμου το έντυπο αυτό θεωρείται οριστικά από την αρμόδια πολεοδομική υπηρεσία μετά από έλεγχο της ορθότητας του ύψους του προστίμου

Το πρόστιμο καταβάλλεται εντός είκοσι τεσσάρων (24) μηνών για τα ακίνητα κατοικίας και εντός τριάντα έξι (36) μηνών για τα ακίνητα άλλης χρήσης από την έναρξη ισχύος του νόμου, ολόκληρη ή τμηματικά σε οκτώ (8) και δεκατέσσερις (14) ισόποσες δόσεις αντίστοιχα, εκ των οποίων η πρώτη δόση καταβάλλεται εντός προθεσμίας οχτώ (8) μηνών από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.

Σε περίπτωση εφάπαξ καταβολής κατά τον χρόνο καταβολής της πρώτης δόσης παρέχεται έκπτωση 20%.

Σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής των παραπάνω δόσεων επιβάλλεται προσαύξηση 1% για κάθε μήνα καθυστέρησης.

Τα δικαιολογητικά

Για τη νομιμοποίηση απαιτούνται:
α. Αίτηση,

β. Υπεύθυνη δήλωση Ν.1599/86 (εις διπλούν) στην οποία περιλαμβάνονται τα ατομικά στοιχεία, ο αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.), η δημόσια οικονομική υπηρεσία (Δ.Ο.Υ.) φορολογίας του ιδιοκτήτη, ο αριθμός και το έτος της οικοδομικής άδειας όπου υπάρχει, το εμβαδόν και η χρήση της κατασκευής που εμπίπτει στη ρύθμιση της παραγράφου 1, η ημερομηνία ολοκλήρωσης της κατασκευής ή εγκατάστασης της χρήσης σε αυτό καθώς και εάν πρόκειται για ακίνητο κύριας και μοναδικής κατοικίας της παραγράφου 1Α, πρώτης κατοικίας, άλλης κατοικίας ή ακίνητο άλλης χρήσης.

Η δήλωση συνοδεύεται από τεχνική έκθεση που συμπληρώνεται από αρμόδιο μηχανικό. Στην έκθεση αυτή περιλαμβάνεται η περιγραφή της κατασκευής ή της αυθαίρετης χρήσης, το εμβαδόν αυτής και η χρήση της καθώς και δήλωση για το αν πρόκειται για κατασκευή πρόχειρα κατασκευασμένη (όπως στεγάσεις και επικαλύψεις από λαμαρίνα, σανίδες) από ευτελή υλικά (πρόχειρη κατασκευή).

Στην τεχνική έκθεση επισυνάπτονται φωτογραφίες της κατασκευής από όλες τις απόψεις, αντίγραφα του στελέχους, του τοπογραφικού διαγράμματος της αδείας και της κάτοψης του ορόφου, όπου εμφαίνεται η αυθαίρετη κατασκευή για την οποία ζητείται η υπαγωγή στις ρυθμίσεις του παρόντος.

Στις περιπτώσεις που δεν έχει εκδοθεί οποιαδήποτε οικοδομική άδεια ή αυτή δεν είναι δυνατό να ανευρεθεί επισυνάπτονται όλα τα παραπάνω στοιχεία πλην του στελέχους, που αποτυπώνουν την κατάσταση του ακινήτου.

Επιπλέον, υποβάλλεται απόσπασμα ρυμοτομικού ή απόσπασμα χάρτη με προσδιορισμό της θέσης του ακινήτου σε εξαρτημένο τοπογραφικό διάγραμμα, «φύλλο καταγραφής αυθαίρετης κατασκευής», σύμφωνα με το παράρτημα του παρόντος και σε κάθε περίπτωση, δήλωση αρμόδιου μηχανικού περί στατικής επάρκειας, η οποία θα βασίζεται σε ταχύ οπτικό έλεγχο, που στην περίπτωση κτιρίων χωρίς άδεια θα δηλώνει την ύπαρξη ή μη φέροντα οργανισμού καθώς και τυχόν εμφανείς βλάβες του.

γ. Παράβολο / αποδεικτικό είσπραξης υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου ύψους 500 ευρώ για κατασκευή/χρήση μέχρι 75τ.μ ή για κτίριο κύριας και μοναδικής κατοικίας μέχρι 120τμ, 1.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μέχρι 1.000 τ.μ., και 2.000 ευρώ για κτίριο/χρήση μεγαλύτερη των 1.000 τ.μ., επί ποινή απαραδέκτου, για κάθε αυτοτελή ιδιοκτησία, το οποίο σε καμία περίπτωση δεν επιστρέφεται, αλλά συμψηφίζεται με το πρόστιμο που προβλέπεται στο παρόν άρθρο.

δ) έντυπο υπολογισμού του ειδικού προστίμου της δηλούμενης κατασκευής.

Τα παραπάνω δικαιολογητικά υποβάλλονται με πλήρη ευθύνη του ιδιοκτήτη και του μηχανικού του, είτε στην αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία είτε στα ΚΕΠ του Δήμου.

Στο αρχείο δικογραφίες

Όπως αναφέρεται στο νομοσχέδιο, δικογραφίες που αφορούν αδικήματα, με τις περί αυθαιρέτων διατάξεις, εφόσον επ’ αυτών δεν έχει εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση, τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμοδίου Οργάνου μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου και βεβαίωση της αρμόδιας πολεοδομικής υπηρεσίας ότι, η αυθαίρετη κατασκευή δηλώθηκε και εξοφλήθηκε το ειδικό πρόστιμο κατά τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.

Επίσης, η εξόφληση του ενιαίου ειδικού προστίμου για τις κατασκευές ή τις χρήσεις που δηλώνονται, δεν κωλύει καθ’ οιονδήποτε τρόπο τον πολεοδομικό σχεδιασμό.

Αν το ακίνητο ενταχθεί στον πολεοδομικό σχεδιασμό, το ενιαίο ειδικό πρόστιμο δεν επιστρέφεται ούτε συμψηφίζεται με υποχρεώσεις εισφοράς σε χρήμα που προβλέπονται από τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.

Πού πάνε τα λεφτά

Το ενιαίο ειδικό πρόστιμο που εισπράττεται αποδίδεται υπέρ του Πράσινου Ταμείου, κατατίθεται σε ειδικό κωδικό που ονομάζεται «Περιβαλλοντικό Ισοζύγιο» και διατίθεται στο πλαίσιο των στόχων και των αρχών του Μεσοπρόθεσμού Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής ιδίως για την κατεδάφιση αυθαιρέτων, καθώς και για την εξισορρόπηση του ελλείμματος γης και την αύξηση των κοινόχρηστων και ελεύθερων χώρων στους Ο.Τ.Α.