Αστική σήραγγα Ηλιούπολης: στις μυλόπετρες της επικοινωνιακής διαχείρισης και των επιχειρηματικών επιδιώξεων

Αν και το πρόβλημα είναι υπαρκτό και το μέγεθός του τεράστιο, έχουμε πολλούς λόγους να αμφισβητούμε την ειλικρίνεια των προθέσεων όσων πρωτοστατούν στην πρόσφατη κινητικότητα (δήμος Ηλιούπολης, μελετητικά γραφεία, επενδυτικές συμπράξεις κλπ.). Όχι μόνο επειδή, στο πρόσφατο παρελθόν, πρωτοστάτησαν στην προσπάθεια να κατασκευαστούν νέοι, φαραωνικοί αυτοκινητόδρομοι στον Υμηττό, αλλά και επειδή εξακολουθούν να συσκοτίζουν σημαντικές πλευρές των νέων τους σχεδιασμών.

Είναι, συνεπώς, ανάγκη να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα ζητήματα και, παράλληλα, να θέσουμε ορισμένα βασικά ερωτήματα, στα οποία οφείλεται ευθεία απάντηση. Ας ξεκινήσουμε με το περιεχόμενο και το χαρακτήρα του αιτήματος για την κατασκευή της αστικής σήραγγας.

Η αστική σήραγγα προβλέπεται από το ισχύον Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (ΡΣΑ), αφού κατέρρευσε -κάτω από το βάρος των λαϊκών αντιδράσεων και κινητοποιήσεων- το μεγαλεπήβολο σχέδιο των νέων αυτοκινητοδρόμων στο δασικό χώρο του Υμηττού. Σαν ιδέα, όμως, γεννήθηκε στο εσωτερικό αυτών των κινημάτων, πολλά χρόνια νωρίτερα, όταν άρχισαν να γίνονται ορατές οι κυκλοφοριακές συνέπειες στην Ηλιούπολη του εσωτερικού δακτυλίου (Αλίμου - Κατεχάκη) και -αργότερα- όταν άρχισε να κατασκευάζεται η Αττική οδός και να γίνεται λόγος για τη Δυτική περιφερειακή του Υμηττού και τους νέους αυτοκινητόδρομους. Τις ανησυχίες αυτές τις επέτειναν -πιο πρόσφατα- τα σχέδια πώλησης της έκτασης του πρώην αεροδρομίου Ελληνικού και της κατασκευής μιας νέας «ιδιωτικής» πόλης, που, εκτός όλων των άλλων, θα επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο τη διαμπερή κυκλοφορία.

Το ζήτημα δεν είναι, μόνο, ότι όσοι πρωτοστατούν σήμερα στο θέμα της αστικής σήραγγας, τότε χλεύαζαν την ιδέα και την παρουσίαζαν σαν ανέφικτη. Το κυριότερο είναι ότι, στις μέρες μας, το πρόβλημα τίθεται με διαφορετικούς όρους, απ’ ότι στις δεκαετίες του ’80 και το ’90. Αφενός, επειδή έχει δημιουργηθεί μια ντε φάκτο κατάσταση με την κατασκευή του πρώτου τμήματος της Δυτικής περιφερειακής Υμηττού, το οποίο δημιουργεί έναν τεράστιο κυκλοφοριακό φόρτο προς την Αττική οδό και αντίστροφα. Αφετέρου, επειδή το ξεπούλημα της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού προχωρά με ταχείς ρυθμούς και το πρόβλημα θα πολλαπλασιαστεί.

Να μιλήσουμε ανοιχτά για το τι κρύβουν και σε τι αποσκοπούν οι νέοι σχεδιασμοί

Είναι ολοφάνερο ότι τον πρώτο ρόλο στην κινητικότητα, που βλέπουμε να αναπτύσσεται, τον έχουν επιχειρηματικές συμπράξεις και μελετητικά γραφεία που συνεργάζονται μαζί τους, με σκοπό να διαμορφώσουν «ελκυστικά» πακέτα προτάσεων, να πάρουν καλύτερη θέση στον αναμενόμενο ανταγωνισμό για την υλοποίηση του έργου, να προωθήσουν γενικότερους σχεδιασμούς και να επιβάλουν στην πολιτεία τις επιδιώξεις τους. Στην «ουρά» αυτού του παιχνιδιού βρίσκεται η δημοτική αρχή Ηλιούπολης, για την οποία έχουμε πολλούς λόγους να πιστεύουμε ότι επενδύει στην επικοινωνιακή αξιοποίηση του έργου της υπογειοποίησης της διαμπερούς κυκλοφορίας.

Με αυτά τα δεδομένα, ως πολίτες, αντιμετωπίζουμε με μεγάλη επιφύλαξη τα όσα λέγονται και γίνονται. Θεωρούμε αναγκαίο να γίνει μια συζήτηση με ανοιχτά χαρτιά, μέσα από την οποία θα φανεί τι ακριβώς κρύβεται πίσω από τα μεγάλα λόγια, τα φυλλάδια και τις αόριστες εισηγήσεις στις ημερίδες. Για την ώρα, είναι απολύτως απαραίτητο να απαντηθούν μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα, όπως:

• Υπάρχει, από τη μεριά της επίσημης πολιτείας, διαμορφωμένο σχέδιο για την υλοποίηση της πρόβλεψης του ΡΣΑ για την αστική σήραγγα και ποια είναι η σκοπιμότητά του, δηλαδή τι επιδιώκει να λύσει;
• Ποια υπηρεσία ή ποιος φορέας είναι αρμόδιος για να υλοποιήσει το συγκεκριμένο έργο (το υπουργείο υποδομών, η αποκεντρωμένη διοίκηση, η περιφέρεια Αττικής κλπ);
• Το έργο της σήραγγας αντιμετωπίζεται σαν τμήμα της ονομαζόμενης επέκτασης της Αττικής οδού και θα περιληφθεί στην αναμενόμενη ανανέωση της σχετικής σύμβασης; Ή πρόκειται για ένα αυτόνομο έργο αποσυμφόρησης της κυκλοφορίας στον αστικό ιστό της Ηλιούπολης;
• Ποια είναι τα κυκλοφοριακά δεδομένα, που θα προσδιορίσουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά της σήραγγας; Θα απορροφάται το σύνολο του σημερινού φόρτου ή μόνο των ελαφρών οχημάτων, αφήνοντας ελεύθερη την κυκλοφορία των βαρέων οχημάτων στη σημερινή χάραξη της Αλίμου - Κατεχάκη;
• Με ποιό τρόπο (δημόσιο έργο, ΣΔΙΤ, παραχώρηση) και με τι κονδύλια θα χρηματοδοτηθεί η κατασκευή του έργου; Θα υπάρχουν διόδια στην αστική σήραγγα και αν ναι πώς θα αποτρέπεται η χρήση του τοπικού δικτύου για τη διαμπερή κυκλοφορία, με κατεύθυνση την Κατεχάκη και την Αττική οδό;
• Προβλέπεται να γίνει νέα κυκλοφοριακή μελέτη για το δήμο Ηλιούπολης; Με ποια δεδομένα κυκλοφοριακού φόρτου;
• Οι επεμβάσεις στη Λ. Βουλιαγμένης θα αφορούν στο τμήμα από την έξοδο της σήραγγας μέχρι το Ελληνικό ή σχεδιάζεται ευρύτερη παρέμβαση σε όλο το μήκος της;

Πρωτοβουλία Πολιτών