Τι προβλέπουν τα μέτρα, ύψους 23+3 δισ. ευρώ, του προγράμματος έως το 2015

Όπως είπε ο πρωθυπουργός Γ. Παπανδρέου στη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, τα μέτρα θα εξειδικευτούν και θα παρουσιαστούν με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα μετά το Πάσχα.

Οι δαπάνες, που το 2009 έφτασαν να αντιστοιχούν στο 53% του ΑΕΠ, προβλέπεται ότι θα μειωθούν έως το 2015 στο επίπεδο που βρίσκονταν το 2003, περίπου 44% του ΑΕΠ.

Για τα έσοδα, που το 2009 κατέρρευσαν στο 38% του ΑΕΠ, ο στόχος είναι το 2015 να φτάσουν στα επίπεδα του 2000, περίπου στο 43% του ΑΕΠ.

Μεγαλύτερο εμπόδιο στην κυβερνητική προσπάθεια είναι οι υψηλές δαπάνες για τόκους που από το επίπεδο του 4-5% του ΑΕΠ σε όλη την περίοδο 2000-2006 έφτασαν πλέον να ξεπερνούν το 7% του ΑΕΠ. Μέχρι το 2015 η επιβάρυνση από τόκους θα αυξηθεί περίπου 8,5 δισ. ευρώ.

Όπως αναφέρεται, η προσπάθεια από την πλευρά των δαπανών, μέσα από την εξορθολογισμό της λειτουργίας του κράτους, θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη, χωρίς οριζόντιες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, αλλά με στοχευμένες παρεμβάσεις σε κάθε κατηγορία δαπάνης και με άμεσο περιορισμό του κράτους σε εκείνους τους τομείς και λειτουργίες που δεν προσφέρουν ουσιαστικά καμία υπηρεσία στους πολίτες, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών.

Από το υπουργείο διευκρινίζεται ότι η προσπάθεια από την πλευρά των εσόδων, δεν θα βασιστεί στην οριζόντια αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στους μισθωτούς, στην αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης στις επενδύσεις και στην αύξηση της επιβάρυνσης των μισθωτών μέσα από αύξηση των εισφορών.

Όλη η προσπάθεια, τονίζει το υπουργείο, θα στηριχθεί σχεδόν αποκλειστικά στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και εισφοροδιαφυγής, στην αύξηση της εισπραξιμότητας των τελών, των φόρων και των εισφορών, στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης, και την δικαιότερη κατανομή των φορολογικών βαρών.

Στόχος είναι το έλλειμμα από 15,5% του ΑΕΠ το 2009 έως το 2015 να μειωθεί κοντά στο 1% του ΑΕΠ. Το χρέος που ξεπερνά ήδη το 150% του ΑΕΠ και αναμένεται να φτάσει έως το 157% του ΑΕΠ θα αρχίσει να μειώνεται μετά το 2012.

Το μέγεθος της δημοσιονομικής προσπάθειας που χρειάζεται να υλοποιηθεί στην χώρα μας την περίοδο 2012-2015 είναι περίπου 23 δισεκατομμύρια ευρώ ή περίπου 10% του ΑΕΠ. Η προσπάθεια θα βασιστεί κατά 2/3 στις δαπάνες (δηλαδή κατά περίπου 13 δισ. ευρώ ή κατά περίπου 6% του ΑΕΠ) και κατά 1/3 στα έσοδα (δηλαδή κατά περίπου 9 δισ. ευρώ ή 4% του ΑΕΠ).

Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν:

ΔΑΠΑΝΕΣ: Εξοικονομήσεις 15,6 δισ. ευρώ ή 6,5% ΑΕΠ

* 1,1% του ΑΕΠ από την αξιολόγηση γραμμή-γραμμή όλων των κωδικών δαπανών στο δημόσιο και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που πραγματοποιείται για πρώτη φορά για να οδηγήσει σε εξοικονομήσεις από λειτουργικές δαπάνες (τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, δημόσιες σχέσεις κ.λπ.) αλλά και ενοίκια, καθώς ερευνώνται όλες οι δυνατότητες χρήσης της ιδιόκτητης περιουσίας του δημοσίου. Η προσπάθεια ενισχύεται περαιτέρω από την εφαρμογή ενιαίου ηλεκτρονικού συστήματος προμηθειών.

* 1,1% του ΑΕΠ από την επαναξιολόγηση και την ορθολογικότερη και δικαιότερη κατανομή των κοινωνικών επιδομάτων για την μείωση των ελλειμμάτων των επικουρικών ταμείων, αλλά και των ελλειμμάτων των κοινωνικών φορέων με την εφαρμογή εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων στην χορήγηση επιδομάτων «και την καλύτερη στόχευση των προνοιακών δαπανών ώστε να δημιουργούν σε μια πραγματική αύξηση του επιπέδου διαβίωσης των συμπολιτών μας που έχουν πραγματικά ανάγκη».

* 0,5% του ΑΕΠ από την επαναξιολόγηση της λειτουργίας και των δαπανών των φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα, την κατάργηση και τη συγχώνευση φορέων που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει τον νέο εκπαιδευτικό και τον νέο υγειονομικό χάρτη της χώρας, την κατάργηση και συγχώνευση εφοριών και τελωνείων και την κατάργηση και συγχώνευση υπηρεσιών στο εξωτερικό.

* 0,9% του ΑΕΠ εξοικονόμηση από το μισθολογικό κόστος του δημοσίου μέσα από την καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, την εφαρμογή της μίας πρόσληψης ανά πέντε αποχωρήσεις, την μείωση στον αριθμό των συμβασιούχων κατά 10% κατ’ έτος, την αύξηση του ωραρίου από 37,5 ώρες σε 40 ώρες την εβδομάδα όπως ισχύει σε όλη την υπόλοιπη οικονομία, την καθιέρωση δυνατότητας μερικής απασχόλησης στο δημόσιο και τον περαιτέρω περιορισμό των δαπανών για αμειβόμενες επιτροπές και υπερωρίες.

* 0,5% του ΑΕΠ του εξοικονομήσεις στον χώρο της υγείας με μείωση του κόστους ανά περιστατικό, την εφαρμογή κεντρικού συστήματος προμηθειών, την επανατιμολόγηση των ιατρικών πράξεων.

* 0,7% του ΑΕΠ του από τη φαρμακευτική δαπάνη στους φορείς υγείας, το ΕΣΥ και την φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων, με την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, τη χρήση γενόσημων και τη λίστα φαρμάκου.

* 0,5% του ΑΕΠ από την μείωση των δαπανών των ΔΕΚΟ μέσω του περιορισμού του μισθολογικού και λειτουργικού κόστους, τη συγχώνευση και το κλείσιμο φορέων και λειτουργιών, την μείωση των επιχορηγήσεων σε άλλους φορείς.

* 0,5% του ΑΕΠ από την μείωση των εξοπλιστικών δαπανών, αλλά και των λειτουργικών δαπανών στην Άμυνα της χώρας μέσω του κλεισίματος στρατοπέδων.

* 0,9% του ΑΕΠ από περαιτέρω εξοικονομήσεις σε άλλες δαπάνες του δημοσίου (π.χ. διαχειριστικό κόστος ΠΔΕ, διακίνηση τύπου, αποδιδόμενοι πόροι κ.λπ.) έως το τέλος της περιόδου.

Αύξηση δημοσίων εσόδων

Η συνεισφορά των εσόδων στη δημοσιονομική προσπάθεια πέρα από την αναμενόμενη αύξηση λόγω της επιστροφής της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης για όλη την περίοδο 2011-2015 είναι περίπου 10 δισ. ευρώ ή 4,5% του ΑΕΠ και προκύπτει ως εξής:

* 1,5% του ΑΕΠ από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής μέσα από την πλήρη λειτουργία των ηλεκτρονικών συστημάτων διασταυρώσεων, ελέγχων και επεξεργασίας όλων των πληροφοριών που σχετίζονται με την φορολογική βάση.

* 1,5% του ΑΕΠ την αντιμετώπιση της εισφοροδιαφυγής μέσα από τις διαρθρωτικές αλλαγές στο σύστημα ελέγχου και τα μέτρα για την μείωση της ανασφάλιστης εργασίας.

* 0,9% του ΑΕΠ από την επαναξιολόγηση με βάση κοινωνικά και αναπτυξιακά κριτήρια των φορολογικών απαλλαγών και την επανεξέταση των φόρων υπέρ τρίτων.

* 0,5% του ΑΕΠ από την αύξηση των εσόδων των ΔΕΚΟ και των εσόδων από τις συμμετοχές και την επιχειρηματική δραστηριότητα του κράτους.

* 0,3% του ΑΕΠ από την αύξηση των ίδιων πόρων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της αποτελεσματικότερης διαχείρισης των ΟΤΑ και της αυξανόμενης ανεξαρτησίας των τοπικών φορέων διακυβέρνησης.

Παρεμβάσεις στις ΔΕΚΟ για 2,3 δισ. ευρώ

Το δημόσιο διατηρεί συμμετοχή και έλεγχο σε υποδομές και σε δομές αναγκαίες για να παράγονται καθολικές υπηρεσίες, αλλά μειώνεται δραστικά η δημόσια δαπάνη και η παράλογη επιβάρυνση του φορολογούμενου.

Για την περίοδο 2012-2015 στόχος είναι η βελτίωση του οικονομικού αποτελέσματος των ΔΕΚΟ κατά 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ, τόσο από την αύξηση των εσόδων τους όσο και από την μείωση των δαπανών τους.

Στο πλάνο αναδιαρθρώσεων μπαίνουν οι κυριότερες ΔΕΚΟ, όπως οι συγκοινωνιακές ΟΣΕ και ΟΑΣΑ, αλλά και οι παραγωγικές ΕΑΒ και ΕΑΣ, αλλά και η ΕΡΤ.

Αύξηση των εσόδων σημαίνει παραγωγικότερη λειτουργία, σημαίνει καλύτερος έλεγχος στις εισπράξεις, σημαίνει ανάπτυξη νέων εμπορικών δραστηριοτήτων και «καλύτερη τιμολόγηση των παρεχόμενων αγαθών και υπηρεσιών», σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών.

Αντίστοιχα, μείωση των δαπανών σημαίνει νοικοκύρεμα και έλεγχος στις δαπάνες, σημαίνει συγχώνευση ή κλείσιμο φορέων και λειτουργιών, σημαίνει καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και εξορθολογισμός των αμοιβών, όπως επισημαίνει το υπουργείο.

Παράλληλα, εξετάζεται κάθε ενδεχόμενο και δυνατότητα αύξησης των εσόδων τους και αξιοποίησης των μέσων και των περιουσιακών στοιχείων που διαθέτουν.

Ο ρόλος των δημοσίων επιχειρήσεων και οργανισμών επαναξιολογείται. Εφαρμόζονται σχέδια αναδιάρθρωσης σε όλες τις δημόσιες επιχειρήσεις, ξεκινώντας από τις πλέον ελλειμματικές, τον ΟΣΕ και τον ΟΑΣΑ.

Μειώνεται το προσωπικό στις δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς και μεταφέρεται σε τομείς του δημοσίου που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη.

Μείωση κοινωνικών δαπανών

Η κυβέρνηση λέει ότι προχωρά στην καλύτερη στόχευση και τη δικαιότερη κατανομή των κοινωνικών δαπανών, που μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονομήσεις που ξεπερνούν το 1,2% του ΑΕΠ.

Ενοποιούνται όλες οι κοινωνικές παροχές έτσι ώστε να παρέχονται από μία υπηρεσία που θα μπορεί να καταγράφει, να παρακολουθεί και να αξιολογεί την αποτελεσματικότητα της κοινωνικής και προνοιακής πολιτικής. Αυτό είναι το πρώτο βήμα και η βάση για ένα σύστημα ελάχιστου εγγυημένου επιπέδου διαβίωσης.

Οι αναλογιστικές μελέτες για τα Επικουρικά Ταμεία ασφάλισης θα αναδείξουν την δυνατότητα των ταμείων αυτών να συνεχίσουν να στηρίζουν τα εισοδήματα των συνταξιούχων στο μέλλον. Σε αυτό το πλαίσιο, είναι αναγκαία μια μερική εξοικονόμηση πόρων από το επικουρικό σύστημα ασφάλισης της τάξεως του 0,5%-1%, ώστε να διασφαλιστούν οι επικουρικές συντάξεις των μελλοντικών συνταξιούχων.

Το υπουργείο Οικονομικών αναφέρει ότι παρά τις δυσκολίες, προτεραιότητα και απόφασή μας είναι η ενίσχυση των χαμηλών συντάξεων. και τονίζει ότι «αυτό θα γίνει το ταχύτερο δυνατό».